HANGİSİNDEN BAŞLASAM?

Okumaya hangisinden başlasam acaba?

Evde bir yığın kitap gözlerimin içine bakıyor. Hepsi bana bir şeyler öğretmeye, beni olgunlaştırmaya, tamamlamaya hazır. Ya bir sanatçının, edebiyatçının ya da bir araştırmacının ürünü. Emek verilmiş, süzme bilgiler taşıyorlar.

Bir kitap okumak marifetli bir insanla dostluk yapmaya benzer. Hele kitap seçmeyi bilirseniz. Herkes kendi meşrebine göre kitap seçer. Kitabın hacmine göre bazen birkaç gün, bezen haftalarca ya bir bilim adamı, ya bir bilge ya da bir sanatçı ile birlikte oluruz. Yalnızca o konuşur, biz dinleriz. Biz ona ancak içimizden seslenebiliriz. Duymaz ama yalnızca dinlemek bile ne büyük bir nimettir! 

Bana deselerdi ki “Lenin senin evine konuk gelecek, seni Yaşar Kemal’le buluşturacağız, Halil İnalcık’la 15 gün geçireceksin, Nazım Hikmet sana şiirlerini okuyacak…” Göklere uçardım. Konfüçyüs’le, Musa ile İsa ve Muhammet’le, Marks’la konuşmayı ne kadar isterdim! Onların kitaplarını okurken de hemen hemen aynı duyguya kapılırım. Onlar hem de anlamadığım kendi dillerinden değil, çevirmenler marifetiyle benim dilimle konuşuyor olacaklar. Bu büyük nimeti, yani kitap okumayı nasıl ihmal edebilirim?

2015 yılında hangi kitapları okumalıyım? Okumaya hangisinden başlamalıyım?

1.        Hikmet Kıvılcımlı’nın “Allah Peygamber Kitap”ından mı başlasam? (Bilim ve Gelecek Kitaplığı)

2.        Kıvılcımlı’dan söz açılmışken Tarkan Tufan’ın “Hikmet Kıvılcımlı Hayatı ve Eserleri” kitabını okuyup bu devrimciyi daha yakından mı tanısam? (Nokta Kitap)

3.        Yoksa Halil İnalcık’ın “Devleti Aliye (Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar)” I ve II. ciltlerinden mi? (İş Bankası)

4.        Beni biraz yoracak olsa da G. E. M de Ste Croix’in İngilizceden Çağdaş Sümer’in çevirdiği büyük boy 880 sayfalık  “Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi”nden mi?  (Yordam Kitap)

5.        Ahmet Reşit Rey’in İlk baskısı 1945’te yapılmış “İmparatorluğun Son döneminde Gördüklerim Yaptıklarım(1890-1922)” adlı kitabının yalnız Kurtuluş Savaşı dönemi ile ilgili kısımlarını okumuştum.  Okumaya ondan mı başlamalıyım? (İş Bankası) 

6.        Biraz daha beriye gelip Arı İnan’ın “Tarihe Tanıklık Edenler (Cumhuriyet’in Kurucu Kuşağıyla Söyleşiler)” kitabını okusam hiç fena olmayacak (İş Bankası)

7.        Hüsamettin Tugaç’ın Kafkas cephesinden, Çarlık Rusyası’nda tutsaklıktan anılarını içeren “Bir Neslin Dramı”nı bu yıl mutlaka okumalıyım diye düşünüyorum. (Çağdaş Yayınları)

8.        Erick Jan Zürcher’in Yakın Tarihimizin önemli bir örgütü “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Siyasi Muhalefet-Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (1924-1925)” kitabından da başlayabilirim. (İletişim)

9.        İhsan Güneş’in “Birinci TBMM’nin Düşünce Yapısı” kitabı da kaç yıldır sıra bekliyor. (İş Bankası)

10.      Osman Kandemir ve Feridun Ata’nın, “Dramalı Rıza Bey ve Millî Mücadeledeki Anıları” kolay okunacak bir kitap gibi görünüyor. (Temel Yayınları)

11.      Ayda Kuyumcuyan tarafından 1916’da Suriye’de yazıp Alişan Şahin tarafından çevrilen “İki Irmak Arasında” adlı kitap, 1915 olaylarını birinci elden dinlemek yerine geçer. (Pencere Yayınları) 

12.      Nesim Ovedya İzrail’in “24 Nisan 1915 İstanbul, Çankırı, Ayaş, Ankara” araştırması da olayın 100. yılında okunabilecek ciddi bir araştırma olarak görülüyor.  (İletişim) 

13.      Sinan Hakan’ın “Türkiye Kurulurken Kürtler (1916-1920)” adlı kitabı da güncel bir konunun tarihsel derinliğine götürecek beni sanırım. (İletişim)

14.      Prof. Dr. Şerafettin Turan’ın kaç yıldır kitaplığımda okunmayı bekleyen  “Mustafa Kemal Atatürk” adlı 717 sayfalık kitabının üzerindeki tozları silip sayfalara dalmanın zamanıdır. (Bilgi)

15.      Fikret Babuş, Balkan Birinci Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı’ndan anılar derlemiş, “Savaş Yıllarından Anılar” adıyla yayımlamış. Bu benim ilgimi çekiyor. (Ozan Yayınları) 

16.      Taha Akyol’un “Ama Hangi Atatürk” kitabından mı başlasam acaba? (Doğan Kitap)

17.      Ali Başpınar, M. Ali Yılmaz, Melih Pekdemir, Ali Afatlı’nın 1960-1990 arası olaylarına sözcülük yaptıkları bir sözlü tarih çalışması “Tarihle Söyleşiler”, Dev-Yol tarihi hakkında başvurulacak kitaplardan biri olmalı. (Özgür Ağaç))

18.      Biraz da Edebiyat okumalı değil mi? Geçen yıl tanıtım kokteyline katıldığım Milan Richter’in “Kafka ve Kafka”yı okumayı ihmal etmemeliyim. (Bence Kitap)

19.      Rahim Gür arkadaşımın gönderdiği “Kitap Kokusu”nda onun okuduğu kitaplar tanıtılıyor. Günde bir-ikisini okusam onu da bitiririm. 

20.      Daha önceki yıllarda alıp da okuma fırsatı bulamadığım ya da dostlarımın imzalayıp armağan ettikleri irili ufaklı daha birçok kitap var. Umarım sıra bunlara da gelir. Hangilerini okuduğumu yıl sonunda size rapor ederim.

B kitapların iyi mi kötü mü, anlattıkları şeyler doğru mu, yanlış mı, eksik mi? Bu konuda hiçbir görüşüm yok. Bunları ancak okuyarak anlayacağım. “Ezbere yumurta pazarlığı bile yapılmaz” demişler.

Bu kitapların çoğunun tarih anlattığını görüyorsunuz. Siz benim tarih okuduğumuzu sanıyorsunuz değil mi? Gerçekte ben bunlarla geleceğimizi okumak istiyorum.

Her akşam yatmadan önce Yunus Emre’den veya Karacaoğlan’dan bir şiir de okuyacağım. Türkçenin güzelliğine ve anlatım gücüne bir kez daha tanık olacağım.

Siz olsanız bu kitapların okunmasında hangisine öncelik verirdiniz? (5 Ocak 2015)